ویژگی های حروف نگاری فارسی در طراحی اعلان در گرافیک ایران

طراحی اعلان در ایران و دیگر کشورهای جهان یکی از شاخه های مهم در عرصۀ ارتباطات تصویری است و در واقع بیان هدایتگر در قالب زبان اشارتگر در این عرصه است. هم جواری دو عنصر «تصویر» و «حروف» به عنوان رسالت بصری در اعلان دارای اهمیت است. امروزه نگاشتن حروف به بار بصری منتج می شود که کارکردی همسو با تصویر دارد. تاریخ اعلان هایی که بیشتر دارای بار نوشتاری هستند تا تصویری، چه در ایران و چه در کشورهای دیگر، از شخصیت پذیری گرافیکی حروف و کارکردهای آن در عرصۀ آثار هنری نشان دارد. حروف نگاری در هنر ایران به علت قابلیت های زیبایی شناختی و ویژگی های کاربردی خاص آن در همۀ شاخه های هنرهای تجسمی به ویژه گرافیک جایگاهی ممتاز دارد و به خصوص در مقولۀ حروف نگاری تعریف و کارکردی تازه یافته است. حروف فارسی به علت ویژگی هایش از نظر ساختاری با نوع لاتین خود ماهیت متفاوتی دارد که گاه این ویژگی ها ضعف تلقی می شود و گاه به نظر برخی از صاحب نظران امتیاز آن شمرده می شود. هدف از این جستار بررسی ویژگی های حروف فارسی با بیانی حروف نگارانه در طراحی اعلان است و درکنار آن به کارکردهای حروف و یا نوشته در اعلان و نقش حروف نگاری در اعلان و ارائۀ چند راهکار پرداخته می شود. این مقاله با روش تحلیلی ـ توصیفی و به شیوۀ کتابخانه ای به مطالعۀ ساختاری حروف فارسی می پردازد. نتایج این تحقیق نشان داد که شناخت از گونه های حروف نگاری (فرمالیستی و روایت گرا)، در روند شکل گیری اعلان با کاربرد نوشتار نقش مهمی در نتیجه و اثربخشی آن دارد. توجه به خوانایی (نقش اطلاع رسانی) در اعلان و خواندنی بودن (زیبایی و جلوه مندی بصری) آن در روند بصری اعلان از نکات مهمی است که هر طراح باید به آن توجه داشته باشد. شناخت ویژگی های بصری حروف فارسی و درک توانمندی آن در هنر خوشنویسی و بهره گیری از آن به عنوان اصول اولیه بر هر طراح گرافیک و حروف نگار لازم و ضروری است. درک نقش حروف به عنوان «عامل خوانایی»، « عامل و عنصر چالش برانگیز بصری» و « عامل زیبایی شناختی» در روند طراحی حروف نگارانه نقش شایانی را داراست. توجه به توان بصری هر حرف و ظرفیت پذیری بصری ( ایجاد جلوه های ویژه) با نوع کاربرد حروف در یک فرایند حروف نگاری ارتباط مستقیم دارد.